Z czego słynie Islandia?

• Autor: Grzegorz

Dla jednych Islandia jest krainą marzeń, do której można uciec przed całym światem, inni postrzegają ją w kategoriach zimnego, dalekiego lądu, gdzie częściej niż ludzi można spotkać owce. Jedno jest pewne: nie ma drugiego takiego kraju, dlatego warto się dowiedzieć, z czego słynie Islandia i co sprawia, że tak wiele osób pragnie tam pojechać, a nawet zamieszkać.

Kraj, w którym mieszkają elfy

Kto oglądał film „Eurovision Song Contest: Historia zespołu Fire Saga”, ten wie, że z elfami nie warto zadzierać. Elfy, nazywane też ukrytymi ludźmi (isl. Huldufólk) to istoty nadprzyrodzone stanowiące nieodłączny element islandzkiego folkloru. Pierwsza wzmianka na ich temat pojawia się w „Eddzie poetyckiej”, podstawowym źródle mitologii nordyckiej. Elfy miały zamieszkiwać Álfheim, czyli jeden z dziewięciu światów, gdzie panował wieczny dzień. Choć turyści podchodzą do tego tematu z przymrużeniem oka, z badań przeprowadzonych w latach 2006-2007 przez Uniwersytet Islandzki w Reykjaviku wynika, że nawet 62% Islandczyków wciąż wierzy w elfy. Podczas wycieczki do Islandii warto udać się na wyprawę śladami elfów organizowaną w Hafnarfjörður – mieście uznawanym za główną siedzibę tych stworzeń. 

Eyjafjallajökull i inne wulkany

Islandia wyróżnia się wysoką aktywnością wulkaniczną, co ma bezpośredni związek z położeniem wyspy na Grzbiecie Śródatlantyckim – to właśnie tu łączą się dwie płyty tektoniczne: północnoamerykańska i euroazjatycka. Łącznie na Islandii znajduje się około 130 aktywnych i wygasłych wulkanów, a najbardziej znanym jest bez wątpienia Eyjafjallajökull, którego ostatnia erupcja miała miejsce w 2010 roku. Jej skutki odczuła cała Europa, gdyż pył wulkaniczny zakłócił ruch samolotowy na kontynencie. Innym znanym wulkanem (który doczekał się nawet serialu na Netfliksie) jest Katla. To jeden z najbardziej aktywnych wulkanów w całej Islandii, a jego ostatnia erupcja miała miejsce w 1918 roku. Legenda głosi, że nazwa wulkanu wzięła się od czarownicy Katli, która rzuciła się do rozpadliny w lodowcu Mýrdalsjökull.

Energia geotermalna

Dzięki wysokiej aktywności wulkanicznej wyspy Islandczycy mogą korzystać z zasobów energii geotermalnej. Koszty jej uzyskania są na tyle niskie, że zimą można niekiedy cieszyć się… podgrzewanym chodnikiem. Energię geotermalną wykorzystuje się do ogrzewania ok. 87% budynków w kraju, natomiast większość energii elektrycznej (83%) wytwarza się w hydroelektrowniach, które korzystają z zasobów wodnych. Islandia słynie też z gorących źródeł geotermalnych, które cieszą się sporą popularnością wśród turystów. Do najchętniej odwiedzanych zaliczamy Błękitną Lagunę na półwyspie Reykjanes, Sekretną Lagunę zlokalizowaną w pobliżu wioski Flúðir, a także GeoSea w miejscowości Húsavík. Geotermalne źródła i wulkany kontrastują z islandzkimi lodowcami i wodospadami, co sprawia, że Islandia nazywana jest krainą lodu i ognia. 

Sagi islandzkie i język

Kultura Islandii słynie z sag, czyli opowieści o legendarnych lub historycznych bohaterach. Są to historie opowiadające o wydarzeniach z X/XI wieku, kiedy to pierwsi osadnicy pojawili się na terytoriach Islandii. Sagi islandzkie mogą również opowiadać dzieje wielkich rodów, a ich autorzy pozostają nieznani. Warto w tym miejscu wspomnieć o języku islandzkim, który jest jednym z najstarszych w całej Europie. W związku z tym, że Islandia położona jest daleko od innych krajów skandynawskich, jej język tylko nieznacznie ewoluował i do dziś pozostaje najbardziej zbliżony do staronordyckiego. W ciągu 1000 lat islandzki uległ tak niewielkim zmianom, że Islandczycy mogą dziś bez większego trudu czytać teksty sprzed kilku wieków.

Kuchnia islandzka

Wcale nie trzeba jechać do odległej Islandii, by przekonać się, że kuchnia skandynawska jest dość specyficzna. Podczas gdy Norwegowie zajadają się brązowym serem, a Szwedzi pałaszują kiszonego śledzia, Islandczycy do puree z ziemniaków gotują baranią głowę (svið). Do islandzkich przysmaków możemy też zaliczyć sfermentowane mięso rekina grenlandzkiego (hákarl), kwaszone płetwy foki (selshreifar), pudding z wątroby owczej (lifrarpylsa) czy baranie jądra (sursadir hrutspungar). Na Islandii zjemy też nieco mniej szokujące dania, takie jak hot dogi z prażoną cebulką (pylsur) czy żytni chleb wulkaniczny wypiekany w pobliżu gejzera (rugbrauð). W Polsce popularny jest islandzki jogurt skyr, który oryginalnie wyrabia się ze zsiadłego mleka. Podobnie jak w krajach skandynawskich również w Islandii chętnie jadane są słodycze z lukrecji. 

Reykjavik

Największe miasto Islandii jest równocześnie najbardziej wysuniętą na północ stolicą świata. Na powierzchni 273 km² mieszka nieco ponad 130 tysięcy osób. Co warto zobaczyć w Reykjaviku? Do najpopularniejszych zabytków zaliczamy Kościół Hallgrímskirkja – największy kościół w Islandii, a zarazem popularny punkt widokowy. Warto odwiedzić również liczne muzea, w tym Muzeum Narodowe, Narodową Galerię, Muzeum Morskie czy Muzeum Einara Jónssona. Reykjavik to doskonałe miejsce na wakacje dla osób, które nie przepadają za wysokimi temperaturami. Rekord ciepła padł tutaj w lipcu 2008 roku i wyniósł zaledwie 26,2°C.