Zmienne fazy rozrządu - co to jest, jak działają i jakie są objawy zbliżającej się awarii

• Autor: Grzegorz

Zmienne fazy rozrządu to rozwiązanie technologiczne, które coraz częściej znajduje zastosowanie w silnikach o różnych konstrukcjach. Jest jedną z popularnych metod na poprawę osiągów silnika. Przyjrzyjmy się zatem czym są, jak działają, oraz po czym poznać, że nasz układ zmiennych faz rozrządu w niedługim czasie ulegnie awarii. Gotowi na garść praktycznych wskazówek? Zaczynamy!

Fazy rozrządu - co to właściwie jest?

Dywagacje rozpocznijmy od samego początku, a więc od tego, do czego w ogóle służy rozrząd. Dostarcza on mieszankę powietrza i paliwa do cylindrów, a następnie odprowadza spaliny do wylotowych kanałów.

Czy są zatem zmienne fazy rozrządu? Pomimo tego, że teoria może wydać się dość skomplikowana, w praktyce jest to jasne i czytelne działanie. Fazy rozrządu to momenty otwarcia zaworów ssących i wydechowych. Wał korbowy, koło zmiennych faz rozrządu oraz czujnik faz rozrządu, to kluczowe elementy całego układu. Najważniejsza rolą zmiennych faz rozrządu jest regulowanie czasu otwarcia zaworów w określonym zakresie obrotów silnika.

Jak działają zmienne fazy rozrządu?

Zmienne fazy rozrządu regulują przestawienie momentów otwarcia i zamknięcia zaworów, w zależności od obciążenia danego silnika oraz jego prędkości obrotowej. Mechanizm zmiennych faz rozrządu załączany jest ciśnieniem oleju, a jego dopływ do mechanizmu kontrolowany jest przez zawór elektromagnetyczny, który sterowany jest komputerem zarządzającym pracą całego silnika. Zmienny jest czas napełnienia oraz opróżnienia cylindra. Przy niskich prędkościach obrotowych silnika, zawór dolotowy otwiera się później oraz zamyka wcześniej, niż w przypadku prędkości wyższych. Podkreślić także należy, że zmienne fazy rozrządu działają różnie w zależności od producenta. Przykład? System VTEC Hondy na wałku umieścił dwa zestawy krzywek sterujących zaworami. Automatycznie przełączają się one po przekroczeniu 4500 obr./min. Natomiast np. w Toyocie i jej systemie VVT-i, czasem otwarcia i zamknięcia zaworów steruje hydrauliczny popychacz fazowy. Ustawia on kąt nachylenia wałka, na którym znajdują się krzywki.

Objawy zbliżającej się awarii zmiennych faz rozrządu

Ważne jest szybkie zdiagnozowanie awarii zmiennych faz rozrządu, która powinna być natychmiast usunięta. W przeciwnym razie może się to zakończyć bardzo poważną usterką silnika. Najczęstszymi objawami awarii zmiennych faz rozrządu są:
- falowanie obrotów na biegu jałowym,
- głośna praca na zimnej jednostce napędowej,
- problemy z uruchomieniem silnika,
- charakterystyczne przygasanie silnika w momencie chwilowego postoju (np. na czerwonym świetle),
- stukanie dochodzące z okolic silnika.

Jeśli zauważasz w swoim aucie podobne symptomy, nie zwykłej. Odpowiednio szybko reakcja może zminimalizować koszty naprawy. Im dłużej będziemy jeździć z wadliwym kołem zmiennych faz rozrządu bądź czujnikiem faz rozrządu, tym szybciej dojdzie do uszkodzenia wału bądź całego silnika.

Zmienne fazy rozrządu powszechnie stosowane są w celu zoptymalizowania parametrów spalania mieszkanki paliwowo - powietrznej. Należy jednak o układ dbać, gdyż jego naprawa zazwyczaj wiąże się z dużymi kosztami.