Program Czyste Powietrze - skorzystaj z dotacji i zadbaj o środowisko!

• Autor: Grzegorz

Program Czyste Powietrze został uruchomiony we wrześniu 2018 roku. Jest to ogólnopolski program rządowy, którego głównym założeniem jest poprawa jakości powietrza w Polsce poprzez wymianę przestarzałych pieców na nowe, ekologiczne źródła ogrzewania budynków. Zakończenie programu jest przewidziane na 2029 rok.

W naszym kraju problem zanieczyszczeń powietrza z roku na rok jest coraz większy. Pomimo stale rosnącej świadomości mieszkańców, wciąż bardzo wiele rodzin ogrzewa swoje domy w okresie jesienno-zimowym, za pomocą starego typu kotłów, nazywanych potocznie kopciuchami, w których można spalić wszystko – łącznie z niskiej jakości węglem oraz śmieciami. Co nie jest obojętne dla jakości powietrza, a co za tym idzie – dla naszego zdrowia.

Wymiana pieca, jak i całej instalacji centralnego ogrzewania, nie należy do najtańszych inwestycji, dlatego wiele osób korzysta z przestarzałych pieców, tak długo jak to możliwe. Szczególnie, że korzystając z nich, pozornie oszczędzają na kosztach ogrzewania, spalając co popadnie. Niestety, dzieje się to kosztem zdrowia nie tylko swojej rodziny, najbliższych sąsiadów, czy całej miejscowości. Zanieczyszczenia powietrza charakteryzują się ogromną mobilnością, dzięki czemu w krótkim czasie są w stanie skazić bardzo duży obszar.

Właśnie w tym celu powstał program Czyste Powietrze. Daje on możliwość otrzymania dotacji na wymianę przestarzałych źródeł ciepła na nowoczesne, ekologiczne piece, które spełniają normy. Są to:

• pompa ciepła (szczegółowe informacje na temat pomp ciepła znajdziesz tutaj),
• kocioł olejowy kondensacyjny,
• kocioł na paliwo stałe – węgiel, biomasa,
• węzeł cieplny,
• kocioł gazowy kondensacyjny,
• ogrzewanie elektryczne.

Warto pamiętać, że sama wymiana źródła ciepła na efektywniejszą może się na niewiele zdać, jeśli budynek nie został zaizolowany. Dlatego też program Czyste Powietrze przewiduje dofinansowania do ociepleń domów oraz wymiany stolarki zewnętrznej. Jednak warunkiem uzyskania dotacji na inny cel niż wymiana pieca, jest posiadanie już ekologicznego źródła ciepła.

Program Czyste Powietrze sposobem na ograniczenie niskiej emisji?

Niską emisją określana jest emisja pyłów i szkodliwych dla zdrowia gazów na maksymalnej wysokości 40 metrów. Tego typu zanieczyszczenia pochodzą z lokalnych kotłowni węglowych oraz domowych pieców, w których spalane są najczęściej niskiej jakości węgiel i śmieci. Do zanieczyszczeń niskiej emisji wlicza się również transport spalinowy, jednak w znacznie mniejszym stopniu.

Na powstanie niskiej emisji wpływają różne źródła. Każde z nich emituje niewielkie ilości zanieczyszczeń, jednak jest ich tak wiele, że łącznie mają one znaczący wpływ na pogorszenie się jakości powietrza.

W miastach znajdujących się w nieckach, czy posiadających zabudowane kanały wentylacyjne, niska emisja jest główną przyczyną powstawania smogu, który jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia i życia mieszkańców. Przyczynia się on do zwiększenia zachorowalności, a także śmiertelności na choroby związane z układem oddychania oraz krążenia.

Pomimo tego, że niska emisja jest bardzo często utożsamiania ze smogiem, należy pamiętać, że są to dwa, zupełnie różne pojęcia. Smog jest zjawiskiem, które jest widoczne gołym okiem, jego występowanie potwierdza pojawienie się niskiej emisji. Aby smog powstał muszą występować sprzyjające temu warunki atmosferyczne, takie jak bezwietrzna pogoda czy duża wilgotność powietrza. To, że smogu nie ma nie oznacza, że niska emisja nie występuje. Natomiast, kiedy niska emisja występuje, smog jest tylko tego potwierdzeniem.

Do powstawania niskiej emisji przyczyniają się:

• starego typu kotły,
• ruch samochodowy,
• spalanie w domowych kotłowniach niskiej jakości węgla oraz śmieci,
• utrata ciepła uzyskanego w czasie ogrzewania przez niewystarczającą izolację budynków,
• zbyt mała popularność odnawialnych źródeł energii.

Według dostępnych danych w Polsce przedwcześnie na skutek zanieczyszczeń powietrza umiera nawet 45 000 osób. Niska emisja przyczynia się do występowania:

• zapalenia spojówek,
• poronień,
• POChP – przewlekłej obturacyjnej choroby płuc,
• alergii,
• astmy,
• niższej wagi urodzeniowej noworodków,
• nowotworów.

Niska emisja nie zagraża tylko zdrowiu ludzi, ma również wpływ na występujące na całym świecie zmiany klimatyczne.

Jak ograniczyć niską emisję?

• Spalaj tylko wysokiej jakości paliwa stałe – wykorzystanie węgla wysokokalorycznego jest nie tylko bardziej ekologicznym rozwiązaniem, ale także tańszym, ponieważ charakteryzuje się on wysoką wartością opałową. Pod żadnym pozorem nie wolno spalać śmieci ani niskiej jakości węgla, takiego jak muł, miał, flot czy pył. Należy unikać również palenia starych gazet. Można przez to otrzymać grzywnę w wysokości nawet 5 000 zł.
• Efektywnie wykorzystuj energię – odpowiednio przeprowadzona termoizolacja budynku pomoże efektywnie wykorzystać energię cieplną, ponieważ nie będzie już ona uciekać przez niedocieplone ściany. Przełoży się to na oszczędności na kosztach ogrzewania, ponieważ piec zużyje mniej paliwa, by utrzymać pożądaną temperaturę w budynku. Efektywniejszemu wykorzystaniu energii sprzyja odpowiednie ocieplenie budynku oraz poddasza, a także wymiana kaloryferów oraz stolarki zewnętrznej.
• Poruszaj się samochodem tylko wtedy, kiedy musisz – dla środowiska korzystnym rozwiązaniem jest wybieranie roweru zamiast samochodu, jeżeli mieszkasz w pobliżu pracy, przespaceruj się do niej. W przypadku, gdy dojazd jest konieczny, stosuj carpooling, czyli staraj się nie jeździć w pojedynkę. Pozwoli to ograniczyć ruch samochodowy, a co za tym idzie – poziom zanieczyszczeń powietrza. Jeżeli to możliwe wybierz komunikację miejską. Ułatwiają to parkingi Park&Ride, umiejscowione przy największych pętlach tramwajowych lub autobusowych w dużych miastach.
• Wymień piec – kluczowe znaczenie w ograniczeniu niskiej emisji ma wymiana starego typu kotła na nowy, ekologiczny piec. Pomóc w tym może program Czyste Powietrze. Informacje na temat składania wniosków znajdują się tutaj.
• Skorzystaj z sieci ciepłowniczej – jeżeli tylko to możliwe, postaraj się o podłączenie domu lub mieszkania do sieci ciepłowniczej. Jest to ekologiczne, a przy tym bardzo wygodne rozwiązanie.
• Wybieraj odnawialne źródła energii – instalacje OZE nadal nie są zbyt popularne w naszym kraju, głównie przez ich wysokie koszty. Jednak korzyści, które generują sprawiają, że zainwestowane pieniądze zwracają się nawet w przeciągu kilku lat. Do odnawialnych źródeł energii zaliczają się, na przykład: pompy ciepła, kolektory słoneczne oraz fotowoltaika. Więcej informacji na temat fotowoltaiki znajdziesz tu.
• Jeździj ekologicznie – kiedy tylko to możliwe, stosuj zasady ekologicznej jazdy samochodem. Wyłączaj silnik, gdy nie ma do tego przeciwwskazań – na przykład podczas postoju na zamkniętym przejeździe kolejowym. Staraj się hamować silnikiem i nie przewozić zbędnego obciążenia. Unikaj też podróży samochodem na dystansie krótszym niż 7 kilometrów.

Założenia programu Czyste Powietrze

Program Czyste Powietrze jest przeznaczony dla inwestorów, którzy są właścicielami lub współwłaścicielami budynków jednorodzinnych, a także osób posiadających zgodę na rozpoczęcie budowy domu, który nie został jeszcze przekazany ani zgłoszony do użytkowania.

Dofinansowanie przyjmuje postać dotacji lub pożyczki. Otrzymane środki powinny zostać przeznaczone na wymianę źródła ogrzewania lub prace związane z termoizolacją budynku, albo montaż rekuperacji – wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Więcej informacji na temat rekuperacji znajduje się tutaj.

Inwestor musi jednak pamiętać, że dofinansowanie na inny cel niż wymiana pieca zostanie przyznane tylko wtedy, gdy posiada on już ekologiczne źródło ciepła.

Wysokość dotacji zależy od miesięcznego dochodu przypadającego na członka rodziny. Osoby, które posiadają najniższe dochody mogą liczyć na dofinansowanie obejmujące nawet 90% kosztów kwalifikowanych inwestycji.

Maksymalny koszt, od którego dotacja jest liczona wynosi 53 000 zł. Minimalny natomiast to 7 000 zł.

Program Czyste Powietrze obejmuje:

• docieplenie przegród budynków,
• instalację odnawialnych źródeł energii,
• wymianę przestarzałych źródeł ciepła,
• wymianę stolarki zewnętrznej,
• montaż rekuperacji – wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Program jest przewidziany na lata 2018-2029, przy czym podpisywanie umów będzie się odbywało do końca grudnia 2027 roku. Wszystkie prace objęte umową muszą zostać zakończone do końca czerwca 2029 roku.

Program Czyste Powietrze a zakaz palenia węglem

1 września br. w Krakowie zacznie obowiązywać całkowity zakaz palenia węglem i drewnem. Nie przestrzeganie go może się skończy grzywną w wysokości nawet 5 000 zł. Dlatego też mieszkańcy, którzy nadal wykorzystują przestarzałe kotły powinni się pospieszyć. To ostatnia chwila na wymianę pieca.

Zanieczyszczenia powietrza występujące w Krakowie są bardzo groźne dla zdrowia i życia mieszkańców. Zbadano, że pochodzą one głównie z domowych kotłowni, dlatego też wprowadzono w życie zakaz spalania węgla i drewna. Rozwiązanie to ma wpłynąć bezpośrednio na poprawę jakości powietrza. Jednak nie nastąpi to od razu – potrzeba nawet kilku lat, by powietrze w Krakowie oczyściło się do dopuszczalnych norm zanieczyszczeń powietrza. Nie sprzyja temu jego położenie ani zabudowa tuneli wentylacyjnych.

Dla wielu inwestorów wymiana pieca na ekologiczny odpowiednik łączy się ze zwiększonymi rachunkami za ogrzewanie. W końcu wykorzystanie jakiegokolwiek paliwa będzie droższe od spalania śmieci, które generujemy niemal za darmo. Aby pomóc w zniwelowaniu tej różnicy, władze Krakowa wprowadziły w 2015 roku program dopłat do rachunków za ogrzewanie dla mieszkańców, którzy wymienili piec na ekologiczne źródło ciepła.

Wysokość przyznanej dopłaty jest obliczana za pomocą iloczynu – powierzchni lokalu, stawki dopłaty oraz współczynnika dochodu.

Lokalny program osłonowy został uruchomiony nie tylko w Krakowie. Również mieszkańcy Wrocławia mogą liczyć na pomoc tamtejszych władz w pokryciu kosztów ogrzewania.

Podsumowanie

Program Czyste powietrze ma na celu poprawę jakości powietrza w Polsce, poprzez wymianę przestarzałych kotłów na nowe, ekologiczne źródła ciepła. Zakończenie programu jest przewidywane na 2029 rok.